Барре-Синусси, Франсуаза

Википедия сайттаҥ
Франсуаза Барре-Синусси
французтап Françoise Barré-Sinoussi
Энедеҥ чыгарда ады французтап Françoise Claire Sinoussi
Чыккан ӧйи јаан изӱ айдыҥ 30 кӱни 1947(0007-30-1947)[1][2][3][…] (76 јаш)
Чыккан јери
Ороон
Иш-тоштыҥ бӱдӱми биолог, вирусолог, directeur de recherche, преподаватель университета, исследователь
Кайралдары ла премиялары

Франсуа́за Барре́-Синусси́ (французтап Françoise Barré-Sinoussi; кичӱ изӱ айдыҥ 30-чы кӱнинде 1947 јылда, Парижте чыккан) — француз вирусолог, Нобельдиҥ физиология ла эмчиликте сыйыныҥ 2008 јылда лауреады, сыйды ол Харальд цур Хаузен ле Люк Монтаньеле кожо алган. 1983 јылда Франсуаза Люк Монтаньениҥ башкартузыла кижиниҥ ретровирус ВИЧ-ин, орустап синдром приобретённого иммунного дефицита тапкан. Француз Билим Академияныҥ турчызы, США-ныҥ Национал академиязында ӧскӧ ороонныҥ турчызы (2018)[6]. Доктор, Пастердиҥ институдыныҥ отставкада кӱндӱлӱ ишчизи.

Биографиязы[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Франсуаза јаштаҥ ала билимге кӱӱндӱ бала болгон. Ол курт-коҥыстарды ширтеп, кайкап туратан. Јаанайла ол ӱредӱниҥ кийнинде Парижтиҥ институдында ретровирусты шиҥдеген. 1980 јылда СПИД ору кезем кӧптӧӧрдӧ, билимчилер ортодо Барре-Синусси 1983 јылда ВИЧ-тиҥ вирусын ачкан. 1988 јылда ол Пастердиҥ институдында бойыныҥ лабораториязын ачып, ондо јаан шиҥжӱлер баштаган: оруныҥ табылары, југужары, энедеҥ балага кӧчӧри, башка-башка бӱдӱмдери.

Барре-Синусси 240 кире билим иштердиҥ авторы. Ол СПИД шиҥдеечи биригӱлер ле комитеттерде эрчимдӱ иштейт. Франсуаза Барре-Синусси ВОЗ ло ЮНЭЙДС-ВИЧ-теҥ де ӧскӧ эл-јондык биригӱлердиҥ консультанты болот. Ол улай ла фундаментал билим ле клиникалык шиҥжӱлерди колбооры ла ору улуска јазыларга, кадык улус орыбаска, јоболдоҥ эмденери јанынаҥ јаан ајару эдет.

2009 јылда Римниҥ папазы Бенедикт 16 куучынында ору улус керегинде эби јок айтканына удура ачык самара бичиген. 2012 јылда Барре-Синусси СПИД аайынча эл-јондык биригӱниҥ президенти болот.

Кайралдары[тӱзедер | кодты тӱзедер]

  • Нобельдиҥ физиология ла эмчиликте сыйы,
  • Совактыҥ сыйы,
  • Кёбердиҥ сыйы (Европей билимге кожулта учун),
  • Король Фейслдиҥ сыйы,
  • СПИДке удура эл-јондык биригӱниҥ сыйы,
  • 2010 јылдаҥ ала Камбоджиде университетте билимниҥ кӱндӱлӱ докторы.

Јуруктардыҥ кӧмзӧзи[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Ајарулар[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Тайантылар[тӱзедер | кодты тӱзедер]