Габриела Мистраль

Габриела Мистраль
Энедеҥ чыгарда ады	испандап Lucila de María Godoy Alcayaga
Чыккан ӧйи	кандык айдыҥ 7 кӱни 1889(0004-07-1889)[…]
Чыккан јери	Викунья[d], Эльки[d], Кокимбо[d], Чили[d]
Божогон ӧйи	чаган айдыҥ 10 кӱни 1957(0001-10-1957)[…] (67 јаш)
Божогон јери	Хемпстед[d], Нассо[d], Нью-Йорк[d], Американыҥ Бириктирилген Штаттары[d]
Ороон	Чили[d]
Иш-тоштыҥ бӱдӱми	ӱлгерчи, дипломат, ӱредӱчи, бичиичи
Адазы	Хуан Херонимо Годой Вильянуэва[d]
Кайралдары ла премиялары	Нобелевская премия по литературе[d] (1945) Чилиниҥ литературала национал сыйы[d] (1951)
Кол салганы
Сайт	gabrielamistral.uchile.cl​ (исп.)
Медиафайлдар Викискладта

Луси́ла де Мари́а дель Перпéтуо Сокóрро Годóй Алькая́га, кыскарта Лусила Годой Алькаяга, (1889 јылдыҥ кандык айыныҥ 7-чи кӱнинде Викунья, Чили — 1957 јылдыҥ чаган айыныҥ 10-чы кӱнинде Нью-Йоркто, США). Јарлу ады (кош ады — псевдоними) Габрие́ла Мистрáль — чилий ӱлгерчи, просветитель, дипломат, ӱй улустыҥ тап-эритиери учун тартыжаачы, 1924 јылдаҥ ала Италияда дипломатиялык иште болгон, 1933—1935 јылдарда — Испанияда, 1935—1937 јылдарда — Португалияда, 1938—1946 јылдарда — Бразилияда, США-да; Лига Нацийде ле ООН-до (1946) иштеген. Нобельдиҥ литературала сыйыныҥ лауреады.

Биографиязы

Пабло Неруда, Висенте Уидобро, Пабло де Рокала кожо Габриела Мистраль «Јаан чилий ӱлгерликтиҥ тӧртинчи кижизи» болот Габриела Мистраль 16 јаштаҥ ала ӱредӱчи болуп иштеген. Габриела 1903 јылда баштапкы ӱлгерлерин кепке базып чыгарган. Јӱрӱминде кату айалгалардаҥ улам Мистраль «Ӧлӱмниҥ сонеттери» (орустап «Сонеты смерти») (1914) деп бир тизим кунукчылду сонеттер бичиген. «Санаага алдырыш» (орустап «Отчаяние») (1922) деп бичигинде ӱлгерчиниҥ јажытту санаа-кӱӱни, кӧксинде сезимдери керегинде болгон. Мистральдыҥ «Тала» деп атту экинчи ӱлгерлик јуунтызы (1938) Латин Американыҥ канча миллион тегин улустарыныҥ ӧкпӧӧриген кӱӱн-санааларыла тудуш. Континентте ол баштапкылардыҥ ортозында индеецтердиҥ јӱрӱмге аҥылу кӧрӱмин ајарат. Испан ӱлгерликтиҥ јаҥжыгуларын ла солун ла јажытту јерлик сезимдерди бириктирет. Габриеланыҥ калганчы јуунтызы «Балбарыш» орустап «Давильня» (1954).

1945 јылда Габриела Мистраль Нобельдиҥ литаратурала сыйыныҥ лауреады болот, «Поэзияда чындык кӱӱн санаалары учун бастыра Латин Американыҥ калыктарыныҥ идеалы боло берген».

Чилий ӱлгерчи кош адын (орустап псевдоним Фредерик Мистраль деп кижиге учурлай алган. Јилбилӱзи неде дезе, ол поэт 1904 јылда Нобельдиҥ литературала сыйын база алган болгон.

Габриела Мистраль Дорис Дана деп кыс кижини сӱӱген, олордыҥ самаралары кепке базылган. Габриеланыҥ ӱлгерлик чӱмдемелдери јарлу болгон: «Ӧлӱмниҥ сонеттери» (Sonetos de la Muerte, 1914); «Санаага алдырыш» (Desolación, 1922);Lecturas para Mujeres (1923);«Эрке» (Ternura, 1924);Nubes Blancas y Breve Descripción de Chile (1934);«Агаштар кезиш» (Tala, 1938);Antología(1941);«Балбарыш»(Lagar, 1954);Recados Contando a Chile (1957);Poema de Chile (1967, јада калган кийнинде кепке базылган). Кунукчыл кудай, Рудомонодо бичиктиҥ тӧс јери, (2018) бу бичимел орус тилге кӧчӱрилген. Ӱлгерчиге учурлалган кереестер:2010 јылда Сантьягодо Мистральдыҥ адыла Культуралык тӧс јер адалган (Centro Cultural Gabriela Mistral — GAM); Габриела Мистральдыҥ адыла Меркурий планетада кратер «Мистраль» деп адалган.

Јуруктардыҥ кӧмзӧзи

• 
  Габриела Мистраль, јаш тужы, Инь-Инь, 1930 јылдар киреде
• 
  Габриела Мистраль, тӱӱкилик архивтеҥ, 1923