Ле Корбюзье

Википедия сайттаҥ
Ле Корбюзье
французтап Le Corbusier
Энедеҥ чыгарда ады французтап Charles-Édouard Jeanneret
Чыккан ӧйи ӱлӱрген айдыҥ 6 кӱни 1887(0010-06-1887)[1][2][3][…]
Чыккан јери
Божогон ӧйи куран айдыҥ 27 кӱни 1965(0008-27-1965)[2][4][3][…] (77 јаш)
Божогон јери
Ороон
Иш-тоштыҥ бӱдӱми архитектор, художник, бичиичи, градостроитель, фотограф, рисовальщик, художник по текстилю
Адазы Georges-Édouard Jeanneret[d]
Эш-нӧкӧри Yvonne Le Corbusier[d]
Кайралдары ла премиялары
Кол салганы

Ӱлекер:Архитектор Ле Корбюзье́ (французтап Le Corbusier; чын адыла öбöкöзи Шарль-Эдуа́р Жаннере́-Гри (французтап Charles-Edouard Jeanneret-Gris); 1887 jылда ÿлÿрген айдыҥ 6 кÿнинде, Ла-Шо-де-Фон, Швейцарияда — 1965 jылда куран айдыҥ 27 кÿнинде, Рокебрюн-Кап-Мартен, Францияда) — француз архитектор швейцар укту, архитектуралык модернизм ле функционализм баштаган, архитектурада интернациональный стиль апарган, jурукчы ла дизайнер.

Стилиниҥ аҥылузы[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Ле Корбюзье — XX чакта jарлу архитекторлордыҥ бирÿзи, оныҥ ады архитектурада реформаторлордын аттарыла коштой турат, Фрэнк Ллойд Райт, Вальтер Гропиус, Мис ван дер Роэ, преобразивших в согласии с потребностями человека XX чакта некелтелерге келиштире архитектураны кубулткан. Тудулган туралары текши jарлу, ого коштой ол jайалталу публицист. Оныҥ ÿлекериле тудулган туралары башка-башка ороондордо — Швейцария, Франция, Германия, США, Аргентина, Япония, Россия, Индия ла Бразилияда бар.

Ле Корбюзьениҥ архитектуразыныҥ аҥылу темдектери — jердеҥ öрö кöдÿрилген объём-блоктор; алдында jайым турган колонналар; тузаланатан тÿс jабынты-террасалар («jабынтыда садтар»); «öткÿш», фасадтар («свободный фасад»); бетоны тÿзедилбеген бодыр-бодыр стенелер; свободные пространства этажта кöп jайым jер («свободный план»). Качан да бу оныҥ бойыныҥ архитектуралык программазыныҥ бöлÿги болгон, эмди дезе бу öйдиҥ эдимдеринде бу эп-арганы элбеде тузаланат[9].

Ле Корбюзье телекейде jаан jарлу болгоны оныҥ универсал кöрÿминде, оыҥ архитектуразыныҥ jакшы jанын телекейде элбеде тузаланадылар. Оны jöмöгöн jарлу улус ол бичиичи Андре Мальро ло политик Джавахарлал Неру.

Ле Корбюзьениҥ имиджи — караҥуй öҥдÿ костюм, галстук-кöбöлöк, онойдо ок тегерик роговой очки, оныҥ аҥылу фирменный темдеги боло берген.

Биографиязы[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Ле Корбюзье, — чын ады Шарль-Эдуард Жаннере-Гри, 1887 jылда ÿлÿрген айдыҥ 6 кÿнинде Швейцарияда, Ла-Шо-де-Фон деп кадада, француз тилдÿ Невшатель кантондо, в семье, часовщик-эмальер кижиниҥ билезинде чыккан. 13 jаштуда ол Шо-де-Фондо Кеендиктиҥ Школына кирген, ол ондо Шарл Леплатеньеде деп ÿредÿчиде декоративно-прикладной искусствого ÿренген. Школдо ÿредÿ Дж. Рёскин тöзöгöн идеяга, онойдо ок ол тушта jарлу ар нуво деп стильге тайанган. Бу школго ло киргенинеҥ ала Эдуард Жаннере алдынаҥ бойы ювелирный ишле jилбиркеген, эмальдар jазап, частардыҥ какпагына монограммалар гравировать эткен.

Фалледе тура

Кайралдары[тӱзедер | кодты тӱзедер]

 — Цюрихте университетте (за исследование математических порядков, 1934),
 — Цюрихте Технический университетте (1955),
 — Кембриджте университетте (1959),
 — Колумбияда университетте (Нью-Йорк, 1961),
 — а Женевада университетте (1963);
  • Француз Орден Почётного легиона:
 — кавалер (1937);
 — командор (1952);
 — улу офицер (1963).
  • Кеендиктиҥ кöп Академияларыныҥ кÿндÿлÿ турчызы;

Ого коштой:

  • 1953 — Британ архитекторлордыҥ институдыныҥ Королевский алтын медали;
  • 1961 — AIA алтын медали (Американский институт архитекторов);
  • 1961 — Француз орден «За Заслуги»;
  • 1961 — Frank P. Brown Medal;
  • 1963 — Флоренция каланыҥ алтын медали;
  • 1963 — Премия Сиккенса öҥдöрди тузаланарында новатор ижи учун, Нидерланды

Jуруктардыҥ кöмзöзи[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Ајарулар[тӱзедер | кодты тӱзедер]

  1. архитекторы, работающие в Швеции — 2014.
  2. 2,0 2,1 Le Corbusier (нидерл.)
  3. 3,0 3,1 Le Corbusier (англ.)OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. Charles-Edouard; Jeanneret-Gris, Charles-Edouard Le Corbusier [Jeanneret] — 2006.
  5. 5,0 5,1 SIKART — 2006.
  6. Museum of Modern Art online collection (англ.)
  7. архитекторы, работающие в Швеции — 2015.
  8. 8,0 8,1 http://www.sikart.ch/KuenstlerInnen.aspx?id=4000293
  9. Пять отправных точек современной архитектуры

Тайантылар[тӱзедер | кодты тӱзедер]