Програмчы

Програмчы^[1] — программдап турган, спецелист, айдарда кӧмпӱтер программалар тӧзӧри јанынаҥ иштейт.

Програмдарыныҥ јери эл-јон ортодо

Програмдары бир, узаныш угы, тӧс прӧбессенел иш-эдилгези болор аргазы бар, оныҥ ӱстине ӧскӧ дӧ таскадуларды чечкенинде болужат, оноҥ до ок хӧббе болор аргазы бар.

2016 јылда програмчы прӧбессези АРТЫК-50 эҥ керектӱ прӧбессе КичӱИш Эрессей Федерелдиктиҥ берсезиле^[2].

Ӱредӱ

Эрессейде бу ӧблӧзинде спецелест белетери јанынаҥ бу мындый уламјыларла ӧткӱрилет:

01.03.02 «Кош метеметике ле билимдирик»
02.03.01 «Метеметике ла кӧмпӱтер наукалар»
02.03.02 «Тӧзӧлгӧ билимдирик ле билим эп-аргалары»
02.03.03 «Метеметикелик јеткилдери ле билимдик сестемелерин эдменестрелдери»
09.02.03 «Програмдал кӧмпӱтерлик сестемелеринде»
09.02.07 «Билимдик сестемелери ле програмдары»
09.03.01 «Билимдирик ле чоотош эп-аргал»
09.03.02 «Билимдик сестемелери ле эп-аргалдары»
09.03.03 «Кош билимдирик»
09.03.04 «Програм инјенерлик»
09.03.05 «Билимдик-аналитикалык коорулта сестемелери»
10.03.01 «Билимдик коорулта»
10.05.03 «Билимдик коорулта автоматикалык сестемелериниҥ»
10.05.01 «Кӧмпӱтер коорулта»
38.03.05 «Бизнес-билимдирик»

Сӧстузаланыш

Ӱстинде учурлалганынаҥ, чындык терменӧлӧгиелик кӧрӱминеҥ кижи (темдеке) узаныш угы «програмчы», кфелефекелдик «эп-аргал-програмчы», «инјенер-програмчы», спецелдик «програмдык јеткилдери чоотош эп-аргал ла автоматикалык сестемелери» ле јамы «башкарталу програмчы». Куучын эрмекте, анчадала, сӧс «програмчы» кӧп-саабазында бу бастыра оҥдомолдорго туузаланат.

Кош ло сестемелик програмчылар

Тургуза ӧйдӧ, оноҥ озо чылап программчылардыҥ кошлык ла сестемелик клессефекели, телкем туузаланылат. Кошлык програмчы деп адалат, кажызыныҥ програмалары кош таскадуны чечерге учурлалган, уч тузаланачыныҥ керексижин кандырып турган ла, клессефекел ойыла, кӧмпӱтер тергезиниҥ тыштында јадат. Сестемелик програмчы деп адалат, кажызыныҥ програмалары кӧмпӱтер ижиниҥ јеткилдерине учурланат ла кийининеҥ ӧскӧ кӧмпӱтерлик спецелестерле тузаланат.

Тӱӱки

Прӧбессенелдик байрам

2009 јылда Эрессейде окылу эжилделген програмчыныҥ кӱни, кажыла јыл байрамдалар кӱни 13 сыгын айда (висӧкӧстик јылда — 12 сыгын айда) — Програмчы кӱнин байрамдары 256-чы јылдыҥ кӱнине тургузылган ^[3]. Бу тоо тегиндӱ эмес: оныҥ јартамалы 2 тооны сегизинчи степенге чыгарганда чыгат ла тоозыныҥ башка-башка учурун кӱскӱледет, бу тооны бир байтта эсендирерге јарар, оноҥ до ок јылдыҥ кӱндеринеҥ ас, экиниҥ эҥ ле јаан бӱдӱн степени болып турат.

Тайалталар

↑ Програмчы // Куучын Ожеговтыҥ сӧзлӱги
↑ Алексей Казанцев. Артык-тизим 50 эҥле јакшы аргаларлу ла сурулу иштер ортон ӱредӱниҥ Эрессей Федерелдикте КичӱИш салынтузыла (орус.). Хабрахабр (7 чаган ай 2016). Дата обращения: куран айдыҥ 11 кӱни, 2024. Архивировано куран айдыҥ 9 кӱни, 2017 јыл.
↑ Президент јакарузы РФ от 11 сентября 2009 г. N 1034 «Програмчы кӱн керешинде» (орус.). Гарант (11 сыгын ай 2009). Дата обращения: куран айдыҥ 11 кӱни, 2024. Архивировано чаган айдыҥ 19 кӱни, 2012 јыл.

Летеретӱре

[1] Програмчы // Куучын Ожеговтыҥ сӧзлӱги

[2] Алексей Казанцев. Артык-тизим 50 эҥле јакшы аргаларлу ла сурулу иштер ортон ӱредӱниҥ Эрессей Федерелдикте КичӱИш салынтузыла (орус.). Хабрахабр (7 чаган ай 2016). Дата обращения: куран айдыҥ 11 кӱни, 2024. Архивировано куран айдыҥ 9 кӱни, 2017 јыл.

[3] Президент јакарузы РФ от 11 сентября 2009 г. N 1034 «Програмчы кӱн керешинде» (орус.). Гарант (11 сыгын ай 2009). Дата обращения: куран айдыҥ 11 кӱни, 2024. Архивировано чаган айдыҥ 19 кӱни, 2012 јыл.

[1]

[2]

[3]