Кочкор айдыҥ 11 кӱни

Кочкор айдыҥ 11 кӱни (орустап 11 февраля) — григориан кӱнтизӱде јылдыҥ 42 кӱни. Јылдыҥ учына јетире 323 кӱн арткан (високосный јылда 324 кӱн).

Кочкор айдыҥ 11 кӱни — юлиан кӱнтизӱ аайынча 1582 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 15 кӱнине јетире болгон, 1582 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 15 кӱнинеҥ ала — кочкор айдыҥ 11 кӱни григориан кӱнтизӱ аайынча болгон.

XX-чы ла XXI-чи чактарда юлиан кӱнтизӱле чаган айдыҥ 29 кӱни болгон.

Байрамдар

Эл јон ортодо

• Ӱлекер:Флаг ООН ООН — Элјондык билимде кыстар ла ӱй улустыҥ байрамы.
• Оору кижиниҥ телекейлик кӱни.

Калыктардыҥ

• Камерун— Јииттердиҥ кӱни.
• Либерия— Јуучыл кӱчтердиҥ кӱни.
• Польша — Агаш-аразында аҥ-куштарды кичеер кӱн.
• США — Изобретатель ле рационализатордыҥ кӱни.
• Ӱлекер:Филиппиныныҥ маанызы Филиппины — Эвелио Хавьераныҥ кӱни.
• Япония — Тергеениҥ тӧзӧлгӧн кӱни.

Кудайлык

Католицизм

• Папа Римский Григорий II эземи;
• Богоматерь Лурдскаяныҥ эземи;
• Бенедикт Анианскийдиҥ эземи.

Православие

• кыйналгандар Сильван епископ, Лука диакон ло Мокий чтецтиҥ эземи (312)
• святитель Лаврентий, затворник Печерский, епископ Туровскийдиҥ эземи (1194)
• святительдер Герасим (1441—1467 јј. киреде), Питирим (1455) ла Ионаныҥ эземи (1470), оВеликопермский, Устьвымский епископтор;

Бу кӱнде чыккандарга ат

• Католический: Бенедикт, Грегори, Мария
• Православный: Авив, Афраат, Варсимей, Герасим, Дмитрий, Иван, Игнатий, Иона, Иперихий, Константин, Лаврентий, Леонтий, Лука, Мокий, Паригорий, Питирим, Роман, Сильван, Фафуил, Филофей, Юлиан, Яков.

Керектер

XIX чактаҥ озо

• 1695 — Польско-турецкий јуу : великий коронный гетман Станислав Ян Яблоновский Львовто јуу-согушта татар башчы Шебас-Гирейдиҥ черӱлерин сӱрген.
• 1697 — Пётр I каан таҥкыны садарын јараткан.
• 1720 — Плотник Ефим Никонов јажытту кеме, кереп тудуп баштаган («потаённое судно», суу алдында јӱрер кеме, субмарина).
• 1727 — Англо-испан јуу: Гибралтардыҥ осадазы башталган.

XIX чак

• 1809 — Роберт Фултон пароход патенттеген.
• 1826 — Лондонныҥ колледжине тайанып, Лондонский университет ачылган. Лондондо баштапкы университет.
• 1889 — Јопон империяныҥ Конституциязы, Конституция Мэйдзи чыгырылган, ол монархию прусский конституцияга тӱҥей. Конституцияныҥ ӱлекерин јазаарын Ито Хиробуми башкарган. Јопон јеринде Конституция алынган, Азияда баштапкы парламент Јопон јеринде табылган.

XX чак

• 1928 — швейцар Санкт-Мориц калада Кышкы Олимпий ойындар ачылган (1928).
• 1940 — Линия Маннергейма ӱзӱлген, Кызыл черӱ Совет-фин јууда (1939—1940) туружып, Финляндияны бактырган.
• 1943 — Сталин «СССР-да ядернояй јуу-јепсел атомный бомба эдери керегинде» Государственный комитет обороныныҥ (ГКО) чыгарган јӧбине кол салган .
• 1944 — Ровно-Луцкий операция: 60-чы армияныҥ 1-чи Украинский фронттыҥ черӱлери кала ла Шепетовка деп јаан темирјол узелди јайымдаган.
• 1956 — баштапкы Военно-транспортный самолёт Ан-8 (лётчик-испытательдер Я. И. Верников (командир) В. П. Васин (экинчи пилот) Святошино аэродромноҥ учып чыккан.
• 1970 — баштапкы Јопон спутник «Осуми» орбитага чыккан, Јердиҥ искусственный спутниги.
• 1978 — Кыдат тергееде Аристотельдиҥ, Шекспирдиҥ ле Диккенстиҥ бичиктерин ойто кычырар эдип јараткан.
• 1980 — Владимир Меньшовтыҥ «Москва слезам не верит» деп кинозыныҥ премьеразы ӧткӧн.
• 1990 — Фредерик де Клерк, ЮАР-дыҥ алганчы ак президенти АНК конгресс ле ӧскӧ дӧ апартеидке удура болгон кыймыгуларды легелизовать эдер деп указ чыгарган, 27 јыл тӱрмеде отурган Нельсон Мандела јайымга чыккан.
• 1991 — Гаагада Представительствозы јок калыктардыҥ биригӱзи (орустап Организация наций и народов, не имеющих представительства) тӧзӧлгӧн. Исландия Литваны јайым ороон деп јӧпсинген.
• 1997 — команда Дискавери (шаттл) STS-82 Хаббл телескопты јаҥырта јазаарга атанган.

XXI чак

• 2001 — создан компьютерный вирус Anna Kournikova.
• 2009 — ракета-носитель «Протон-М» Байконур космодромноҥ, Јердиҥ орбитазына эки јаҥы россий искусственный спутник ИСЗ «Экспресс-АМ44» ле «Экспресс МД1» јетирген.
• 2016 — Гравитациялык толкуларды эксперимент эдип ченеп кӧрӧри јарлалган.

Бу кӱнде чыккандар

XIX чактаҥ озо

• 1624 — Ламберт Домер (1700 ј.бож.), нидерланд јурукчы барокко ӧйдиҥ.
• 1657 — Бернар Ле Бовье де Фонтенель (1757 ј.бож.), француз бичиичи ле билимчи.
• 1776 — Иоанн Каподи́стрия (1831 ј.бож.), россий ле грек тергеелик ишчи, Россияныҥ тыш керектерле министры (1816—1822), јайым Грецияныҥ баштапкы башкараачызы (1827—1831).
• 1800 — Уильям Генри Фокс Тальбот (1877 ј.бож.), англий физик ле химик, фотојурук эткендердиҥ бирӱзи.

XIX чак

• 1847 — Томас Эдисон (1931 ј.бож.), американ изобретатель ле аргачы.
• 1874 — Эльза Бесков (1953 ј.бож.), швед бичиичи, балдардыҥ бичиктериниҥ иллюстраторы.
• 1875 — Василий Качалов (чын ӧбӧкӧзи Шверубович; 1948 ј.бож.), актёр театр, киноныҥ ла ӱнделтериниҥ, художественный сӧстиҥ узы, таскадаачы, СССР-дыҥ эл артизи.
• 1887
  • Сигизмунд Кржижановский (1950 ј.бож.), совет бичиичи, драматург, философ, театровед.
  • Иван Шадр (чын ӧбӧкӧзи Иванов; 1941 ј.бож.), орус совет скульптор-монументалист.
• 1894 — Виталий Бианки (1959ј.бож.), совет балдардыҥ бичиичи.
• 1898 — Лео Силард (1964 ј.бож.), американ физик, баштапкы ядерный реактордыҥ авторлорыныҥ бирӱзи.

XX чак

• 1902
  • Любовь Орлова (1975 ј.бож.), актриса театр ла киноныҥ, кожоҥчы ла бијечи, пианист, СССР-дыҥ эл артизи.
  • Яков Ромас (1969 ј.бож.), јурукчы, сценограф, оформительский искусствоныҥ узы, јурукчы, СССР-дыҥ эл јурукчызы.
• 1917
  • Джузеппе де Сантис (1997 ј.бож.), итальян кинорежиссёр ло сценарист.
  • Сидни Шелдон (чын ӧбӧкӧзи Шехтель; 2007 ј.бож.), американ бичиичи ле сценарист.
• 1930 — Валя Котик (1944 ј.бож.), Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ јиит партизаны, кайуучыл, Советский Союзтыҥ Геройы (1958, божогон кийнинде).
• 1932 — Евгений Горбунов, совет ле россий физик, Управляемый термоядерный синтез аайынча иштеп баштагандардыҥ бирӱзи.
• 1938
  • Борис Майоров, совет хоккеист, эки катап олимпий чемпион, кӧп катап телекей ле Европаныҥ чемпионы.
  • Евгений Майоров (1997 ј.бож.), совет хоккеист, олимпий чемпион, эки катап телекейдиҥ чемпионы, спортивный комментатор, брат-близнец Борис Майоровтыҥ карындажы, ийгистиҥ келтейи.
• 1964
  • Аркадий Волож, «Яндекстиҥ» баш директоры.
  • Адриан Хаслер, лихтенштейнде политик, премьер-министр 2013 јылдаҥ ала.

• 1994 — Роман Зобнин, россий футболист.
• 1996 — Даниил Медведев, россий теннисист, бывшая первая ракетка мира, победитель Открытого чемпионата США (2021).

Бу кӱнде божогондор

XIX чактаҥ озо

Декарт

• 55 — Тиберий Клавдий Цезарь Британник (41 ј.чык.), римский император Клавдийдиҥ уулы, Нерон корондоткон.
• 244 — Гордиан III (225 ј.чык.), римский император (238 ј.ала).
• 867 — Блаженная Феодора (815 ј.чык.), византий императрица.
• 1406 — Димитрий Прилуцкий, монах, преподобный Орус серикпениҥ, Спасо-Прилуцкий монастыр тӧзӧгӧн.
• 1507 — Ян Глоговчик (1445 ј.чык.), польский астроном, математик, богослов, философ, врач ла таскадаачы.
• 1650 — Рене Декарт (1596), француз философ, математик, физик.
• 1755 — Шипионе Маффеи (1675 ј.чык.), итальянский поэт, драматург, археолог, искусствовед.

XIX чак

• 1824 — Дмитрий Горчаков (1758 ј.чык.), орус ӱлгерчи, драматург.
• 1829 — Тегеранда Александр Сергеевич Грибоедов ӧлтӱрткен (1795 ј.чык.), орус ӱлгерчи, драматург, дипломат.
• 1840 — Иван Козлов (1779 ј.чык.), орус ӱлгерчи, кӧчӱреечи.
• 1868 — Жан Бернар Леон Фуко (1819 ј.чык.), француз физик ле астроном.

XX чак

• 1904 — Владимир Марковников (1838 ј.чык.), орус химик, билим школ тӧзӧгӧн.
• 1923 — Вильгельм Киллинг (1847 ј.чык.), немец математик.
• 1924
  • Дмитрий Кайгородов (1846 ј.чык.), орус лесовод, естествоиспытатель, орус фенологияныҥ «адазы».
  • Жан-Франсуа Рафаэлли (1850 ј.чык.), француз јурукчы, гравёр, иллюстратор, Парижтиҥ бытописатели.
• 1939 — Николай Насонов (1855 ј.чык.), орус совет зоолог, Петербургский билим академияныҥ академиги.
• 1948 — Сергей Эйзенштейн (1898 ј.чык.), совет кинорежиссёр, сценарист, теоретик кино.
• 1973 — Ханс Йенсен (1907 ј.чык.), немец физик, Нобельдиҥ сыйыныҥ лауреады (1963) «за открытие оболочечной структуры ядра».
• 1990 — Владимир Беляев (1909 ј.чык.), орус ла украин совет бичиичи.

XXI чак

• 2005
  • Владимир Котельников (1908 ј.чык.), совет россий билимчи (радиотехника).
• 2010
  • Ирина Архипова (1925 ј.чык.), операныҥ кожоҥчызы, СССР-дыҥ эл артисти.
  • Роман Дмитриев (1949 ј.чык.), совет борец јайым стиль, телекейдиҥ чемпионы ла Олимпий ойындардыҥ чемпионы.
  • Ирина Масленникова (1918 ј.чык.), операныҥ кожоҥчызы, таскадаачы, РСФСР-дыҥ эл артисти.