Јаҥы Аулдыҥ јурт јеезези
Россияныҥ јурт јеезези | |
Јаҥы Аулдыҥ јурт јеезези | |
---|---|
орустап Казахское сельское поселение | |
49°50′34″ с. ш. 88°55′12″ в. д.HGЯO | |
Эл-тергее | Россия |
Муниципал тӧзӧлмӧзи |
Алтай Республикада Кош-Агаш аймак |
Кирет | 2 јурт |
Тӧс јурт | Јаҥы-Аул |
Тӱӱкизи ле географиязы | |
Бийиги | |
• Эҥ кӧп | 1864[1] м |
• Эҥ азы | 1823[1] м |
Ойдиҥ поязы | MSK+7 |
Эл-јон | |
Эл-јонныҥ тоозы |
↗741[2] кижи (2021)
|
Ук-калыктар | казактар, алтайлар, орустар ла о.ӧ. |
Кудай јаҥы | христиан јаҥ, мусульмане-сунниты и другие |
Окылу тил | орус, алтай |
Тоолорлу идентификаторлор | |
МТТК-ныҥ коды | 84610420 |
Телефонныҥ коды | +7 38842 |
Почтаныҥ индекси | 649785 |
Кӧлӱктиҥ коды | 04 |
|
|
Официальный сайт | |
Јаҥы Аулдыҥ јурт јеезези (орустап Казахское сельское поселение) — Россия Федерацияныҥ Алтай Республикада Кош-Агаш аймагында јурт јеезе. Администрациялык тӧс јер — Јаҥы-Аул. «Муниципал тӧзӧлмӧлӧрди јӧптӧп, олорго келиштире статус ла гран-кыйулар тургузары» деп Алтай Республиканыҥ 2005 јылда чаган айдыҥ 13 кӱнинде чыккан Јасагы № 10-Р3 аайынча Јаҥы Аулдыҥ јурт јеезезине статус ла гран-кыйулар тургузылган[3].
Географиязы
[тӱзедер | кодты тӱзедер]Јурт јеезениҥ јери Туулу Алтайдыҥ тӱштӱк-кӱнчыгыш келтейинде, Эре-Чуйдыҥ чӧлинде, Актуруныҥ, Сайлугемниҥ, Ирбистӱниҥ сындарыныҥ ортозында јадат. Бу јер калкалардыҥ гранына јуук. Чӧлдӧ агаштар каа-јаа ла јерде ӧзӧт, ӧлӧҥ кыска, тайа-јыралар, тегенектӱ тайалар, чӧлдиҥ чычырганазы тӱжӱм берет (орустап облепиха), кӧп саба бу сооко чыдажар агаш — ол тыт. Чуйдыҥ чӧлинде сӱреен кӧп кӧлдӧр, бого кеткин куштар кыска јайда учуп келип, уйа базат. Суугуштар, таркаттар, 6ерлик кастар ла о.ӧ. Ырак тайгаларында «Кызыл бичикке»[4] кирген ас тоолу аҥдар бар: ирбис, јуҥма, јердиҥ текези. Бичикке кирбеген аҥ кужы — эликтер, марал аҥ, айу, бӧрӱ, тӱлкӱ, тарбаган, тооргы, ӧркӧ, агас, кезиги бийик кырларда, тайга-ташта, кезиги чӧлдӧ. Талайдыҥ кемјӱзинеҥ 1823—1864 метрге бийик[1].
Јурт јеезеге кирет
[тӱзедер | кодты тӱзедер]№ | Јон јаткан јер | Јон јаткан јердиҥ бӱдӱми | Эл-јонныҥ тоозы |
---|---|---|---|
1 | Јаҥы-Аул | јурт, административный тӧс јер | ↘796[5] кижи |
2 | Ак-Тал | јурт | ↘3[5] кижи |
Эл-јон
[тӱзедер | кодты тӱзедер]Эл-јонныҥ тоозы | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2010[6] | 2011[7] | 2012[8] | 2013[9] | 2014[10] | 2015[11] | 2016[12] | 2017[13] | 2018[14] | 2019[15] | 2020[16] | 2021[2] |
1004 | ↗1007 | ↘889 | ↘884 | ↘870 | ↘836 | ↘799 | ↘766 | ↘731 | ↘727 | ↗732 | ↗741 |
Јуртта 2002 јылдыҥ тооалыжы аайынча 1500 кижи болгон, олордыҥ казактар, алтайлар ла оноҥ до ӧскӧ укту улус болгон[17].
Окылу тил: орус, алтай[18].
Инфраструктуразы
[тӱзедер | кодты тӱзедер]- Јурт јеезениҥ админстрациязы;
- Орто ӱредӱлӱ школ — 1;
- Мечет;
- Краевед музей — 1;
- Јурттыҥ клубы — 1;
- Эмчилик — 1;
- Библиотека — 1;
- Стадион — 1;
- Магазин — 3;
- Турбаза — 2.
Јуруктардыҥ кӧмзӧзи
[тӱзедер | кодты тӱзедер]Ајарулар
[тӱзедер | кодты тӱзедер]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Кош-Агачский район
- ↑ 2,0 2,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (орус.). Дата обращения: кандык айдыҥ 27 кӱни, 2021. Архивировано кӱӱк айдыҥ 2 кӱни, 2021 јыл.
- ↑ Закон Республики Алтай от 13 января 2005 года № 10-РЗ «Об образовании муниципальных образований, наделении соответствующим статусом и установлении их границ»
- ↑ Красная книга Республики АлтайАлтай Республиканыҥ Кызыл бичиги
- ↑ 5,0 5,1 Оценка численности постоянного населения Республики Алтай по населённым пунктам за 2012-2016 годы . Дата обращения: кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016. Архивировано кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016 јыл.
- ↑ Численность и размещение населения. Итоги всероссийской переписи населения 2010 года по Республике Алтай. Том 1 . Дата обращения: кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014. Архивировано кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2013 года по населённым пунктам Республики Алтай . Дата обращения: сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013. Архивировано сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года по муниципальным образованиям Республики Алтай
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) . Дата обращения: кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013. Архивировано кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения по населённым пунктам за 2012-2014 годы . Дата обращения: кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года . Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2015. Архивировано куран айдыҥ 6 кӱни, 2015 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (орус.) (31 јаан изӱ ай 2017). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 25 кӱни, 2018. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 26 кӱни, 2018 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2019.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (орус.). Дата обращения: ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020. Архивировано ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020 јыл.
- ↑ Коряков Ю. Б. База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России».
- ↑ Закон Республики Алтай от 3 марта 1993 года N 9-6 «О языках народов, проживающих на территории Республики Алтай» (с изменениями на 27 ноября 2020 года)