Ыныргыныҥ јурт јеезези
Россияныҥ јурт јеезези | |
Ыныргыныҥ јурт јеезези | |
---|---|
орустап Ыныргинское сельское поселение | |
51°49′ с. ш. 86°47′ в. д.HGЯO | |
Эл-тергее | Россия |
Муниципал тӧзӧлмӧзи |
Алтай Республикада Чоо аймак |
Кирет | 2 јурт |
Тӧс јурт | Ыныргы |
Тӱӱкизи ле географиязы | |
Текши јери | 386,00[1] км² км² |
Бийиги | |
• Ортозындагы | 450[2] м |
Ойдиҥ поязы | MSK+4:00 UTC+7:00 |
Эл-јон | |
Эл-јонныҥ тоозы | ↘697[3] кижи (2021) |
Ук-калыктар | тубалар, орустар ла о.ӧ. |
Кудай јаҥы | христиан јаҥ |
Окылу тил | орус, алтай |
Тоолорлу идентификаторлор | |
МТТК-ныҥ коды | 84645470 |
Телефонныҥ коды | +7 38840 |
Почтаныҥ индекси | 649185 |
Кӧлӱктиҥ коды | 04 |
|
|
Официальный сайт | |
|
Ыныргыныҥ јурт јеезези (орустап Ыныргинское сельское поселение) — Россия Федерацияда Алтай Республиканыҥ Чоо аймагында муниципал тӧзӧлмӧ. Администрациялык тӧс јери — Ыныргы јурт. «Муниципал тӧзӧлмӧлӧрди јӧптӧп, олорго келиштире статус ла гран-кыйулар тургузары» деп Алтай Республиканыҥ 2005 јылда чаган айдыҥ 13 кӱнинде чыккан Јасагы № 10-Р3 аайынча Ыныргыныҥ јурт јеезезине статус ла гран-кыйулар тургузылган[4].
Географиязы
[тӱзедер | кодты тӱзедер]Площадь сельского поселения составляет 38 600 гектаров[5].
Граничит с Уйменским, Каракокшинским, Паспаульским, Чойским, Сёйкинским и Верх-Пьянковским сельскими поселениями, а также Турочакским муниципальным районом[4].
Протяженность автодорог местного значения: 0,6 км[5]. Јурт Туулу Алтайдыҥ тӱндӱк келтейинде, Кара-Суу боочынаҥ ырак јок, Чаптыган тайганыҥ эдегинде, Сары-Кӧкши суу ла Ыныргыныҥ суузы бириккенинде турат. Айландыра тайгаларын койу кара агаш бӱркеген. Тайгада мӧш, јойгон, кайыҥ, чиби, аспак ӧзӧт. Агаш-аразында састалган јерлер туштайт. Јакшы јылда тайганыҥ ажы јакшы бӱдет, кузук, калба, мешкелер, јиилектер, эм-ӧлӧҥдӧр. Тайга-тажы аҥдык јерлер, айу, бӧрӱ, тӱлкӱ, јеекен, какай, койон, агас, албаа, куштары чай, кӱртӱк, сымдаа, бӧднӧ, талтар…, балыктыҥ тоозы сууларда кезем астаган, чараган, ускуч, бел, чортон, јылмай. Талайдыҥ кемјӱзинеҥ 450 метрге бийик[2].
Климады орто-континентал. Јай кыска, кыш соок, узун, карлу, кӱрттерлӱ. Кейдиҥ ортојылдык температуразы −4,5 °С, эҥ изӱ кӱнде +36 °С, эҥ соок кӱнде −55 °С, јердиҥ кыртыжыныҥ ортојылдык температуразы 0 °С, баштапкы ла калганчы соок тӱшкен кӱндер 05.06/08.09, соок јок кӱндердиҥ тоозы 94, јут-чыктыҥ ортојылдык кеми 836 мм, салкынныҥ тӱргени 1,3 м/с, тыҥ салкынду кӱндердиҥ тоозы 10,3 (тӱргени 15 м/с тыҥ).
Јурт јеезеге кирет
[тӱзедер | кодты тӱзедер]№ | Јон јаткан јер | Јон јаткан јердиҥ бӱдӱми | Эл-јонныҥ тоозы |
---|---|---|---|
1 | Ыныргы | јурт, администрациялык тӧс јер | ↗516[6] кижи |
2 | Красносельск | јурт | ↘228[6] кижи |
Эл-јон
[тӱзедер | кодты тӱзедер]Эл-јонныҥ тоозы | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2010[7] | 2011[8] | 2012[9] | 2013[10] | 2014[11] | 2015[12] | 2016[13] | 2017[14] | 2018[15] | 2019[16] | 2020[17] | 2021[3] |
692 | →692 | ↗704 | ↗723 | ↗744 | ↗749 | ↘744 | ↘739 | ↘728 | ↘716 | ↘701 | ↘697 |
Јуртта 2002 јылдыҥ тооалыжы аайынча 758 кижи болгон, олордыҥ тубалар, орустар ла оноҥ до ӧскӧ укту улус болгон[18].
Окылу тил: орус, алтай[19].
Инфраструктуразы
[тӱзедер | кодты тӱзедер]- Јурт јеезениҥ администрациязы;
- 1 орто ӱредӱлӱ школ;
- 1 балдардыҥ туразы «Кӱничек»;
- 1 эмчилик;
- 1 культураныҥ байзыҥы;
- 1 библиотека;
- 1 стадион;
- 3 конор тура;
- 2 ашкана;
- 4 магазин;
- 3 пилорама.
Јуруктардыҥ кӧмзӧзи
[тӱзедер | кодты тӱзедер]Ајарулар
[тӱзедер | кодты тӱзедер]- ↑ Республика Алтай. Общая площадь земель муниципального образования
- ↑ 2,0 2,1 Чойский район / Чоо аймак
- ↑ 3,0 3,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (орус.). Дата обращения: кандык айдыҥ 27 кӱни, 2021. Архивировано кӱӱк айдыҥ 2 кӱни, 2021 јыл.
- ↑ 4,0 4,1 Закон Республики Алтай от 13 января 2005 года № 10-РЗ «Об образовании муниципальных образований, наделении соответствующим статусом и установлении их границ»
- ↑ 5,0 5,1 Федеральная служба государственной статистики
- ↑ 6,0 6,1 Оценка численности постоянного населения Республики Алтай по населённым пунктам за 2012-2016 годы . Дата обращения: кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016. Архивировано кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016 јыл.
- ↑ Численность и размещение населения. Итоги всероссийской переписи населения 2010 года по Республике Алтай. Том 1 . Дата обращения: кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014. Архивировано кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2013 года по населённым пунктам Республики Алтай . Дата обращения: сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013. Архивировано сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года по муниципальным образованиям Республики Алтай
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) . Дата обращения: кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013. Архивировано кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения по населённым пунктам за 2012-2014 годы . Дата обращения: кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года . Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2015. Архивировано куран айдыҥ 6 кӱни, 2015 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (орус.) (31 јаан изӱ ай 2017). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 25 кӱни, 2018. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 26 кӱни, 2018 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2019.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (орус.). Дата обращения: ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020. Архивировано ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020 јыл.
- ↑ Коряков Ю. Б. База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России».
- ↑ Закон Республики Алтай от 3 марта 1993 года N 9-6 «О языках народов, проживающих на территории Республики Алтай» (с изменениями на 27 ноября 2020 года)