Шоорноныҥ јурт јеезези

Википедия сайттаҥ
Россияныҥ јурт јеезези
Шоорноныҥ јурт јеезези
орустап Майское сельское поселение
Природа Алтая, сочные жарки
52°20′00″ с. ш. 88°07′36″ в. д.HGЯO
Эл-тергее Россияныҥ маанызы Россия
Муниципал тӧзӧлмӧзи Алтай Республикада
Турачак аймак
Кирет 2 јурт
Тӧс јурт Шоорно
Тӱӱкизи ле географиязы
Бийиги
 • Ортозындагы 450[1] м
Ойдиҥ поязы MSK+7
Эл-јон
Эл-јонныҥ тоозы

↗124[2] кижи (2021)

  • (1 jep)
Ук-калыктар орустар, кумандылар,
чалкандулар ла о.ӧ.[3]
Кудай јаҥы христиан јаҥ, кам јаҥ, ак јаҥ,
Окылу тил орус, алтай
Тоолорлу идентификаторлор
МТТК-ныҥ коды 84625455
Телефонныҥ коды +7 38843
Почтаныҥ индекси 649163
Кӧлӱктиҥ коды 04
Официальный сайт
Алтай Республикада, Турачак аймак

Шоорноныҥ јурт јеезези (орустап Майское сельское поселение) — Россия Федерацияда Алтай Республиканыҥ Турачак аймагында муниципал тӧзӧлмӧ. Администрациялык тӧс јери — Шоорно јурт. «Муниципал тӧзӧлмӧлӧрди јӧптӧп, олорго келиштире статус ла гран-кыйулар тургузары» деп Алтай Республиканыҥ 2005 јылда чаган айдыҥ 13 кӱнинде чыккан Јасагы № 10-Р3 аайынча Артыбаштыҥ јурт јеезезине статус ла гран-кыйулар тургузылган[4].

Географиязы[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Шоорноныҥ јурт јеезези Алтай Республиканыҥ тӱндӱк јанында, Аба-Јыштыҥ ортозында, Байгол сууныҥ (Куу сууныҥ коштончызы) оҥ јарадында турат. Јеезеге эки јурт кирет: Толоон, Шоорно тӧс јери. Тӱштӱк јанында Тегри-Чоккон деп тайганыҥ сыны. Кӱнчыгыш јанында Байгол суу, кӱнбадыш јанында Опуночак деп суу агат. Айландыра Урчын, Чоҥмо, Спырна, Пеже, Кӧчимер, Тобыр, Ӱлден деп кырлар курчайт. Кара тудуш тайга јер, ортозында састарлу. Талайдыҥ кемјӱзинеҥ 500—600 метрге бийик[1]. Климады орто-континентал. Јайгыда тайгада серӱӱн ле чыкту кей, јердиҥ ажыныҥ јакшы тӱжӱми улуска тузалу. Калба, орляк, јӱзӱн-јӱӱр јиилектер, эм ӧлӧҥдӧр, мешкелер јууп садуга улус апарат. Кышкыда јаан кар тӱжет, салкын бийик кӱрттер шуурып, јолдор јаантайын ла туйукталат. Узун соок кыш ла серӱӱн јай. Кейдиҥ ортојылдык температуразы 4,3 °С, јылуныҥ ӱстӱги бажы +36 °С, сооктыҥ эҥ ле тыҥы −55 °С, јердиҥ кыртыжыныҥ ортојылдык температуразы 0 °С, баштапкы сооктор 05.06./08.09, сооктор јок кӱндер бир јылга 94, јут-чыктыҥ кеми јыл туркунына 826 мм, ортојылдык салкынныҥ кеми 1,3 м/с, 15 м/с тыҥ салкын бир јылда 10,3 кӱн. Кардыҥ, кӱрттиҥ тереҥи кышкыда 1,5-2 метрдеҥ ажыра болот кезик јерлерде.

Јурт јеезеге кирет[тӱзедер | кодты тӱзедер]

№ Јон јаткан јер Јон јаткан јердиҥ бӱдӱми Эл-јонныҥ тоозы
1 Шоорно јурт, административный тӧс јер ↘118[5] кижи
2 Толоон јурт →13[5] кижи

Эл-јон[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Эл-јонныҥ тоозы
2010[6]2011[7]2012[8]2013[9]2014[10]2015[11]2016[12]2017[13]2018[14]2019[15]2020[16]2021[2]
217→217↘193↘182↘157↘141↘131↘121↘115↗119↘118↗124


Јуртта 2002 јылдыҥ тооалыжы аайынча 337 кижи болгон, олордыҥ орустар, кумандылар, чалкандулар ла оноҥ до ӧскӧ укту улус болгон[3].

Окылу тил: орус, алтай[17].

Инфраструктуразы[тӱзедер | кодты тӱзедер]

  • Шоорноныҥ јурт јеезезиниҥ администрациязы;
  • 1 толо эмес текши ӱредӱлӱ школ;
  • 1 баштамы школ;
  • 2 библиотека;
  • 1 стадион;
  • 2 эмчилик;
  • 2 јурттыҥ клубы;
  • 1 почта;
  • 3 пилорама.

Јуруктардыҥ кӧмзӧзи[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Ајарулар[тӱзедер | кодты тӱзедер]

  1. ↑ 1,0 1,1 Турачак аймак
  2. ↑ 2,0 2,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (орус.). Дата обращения: кандык айдыҥ 27 кӱни, 2021. Архивировано кӱӱк айдыҥ 2 кӱни, 2021 јыл.
  3. ↑ 3,0 3,1 Коряков Ю. Б. База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России».
  4. ↑ Закон Республики Алтай от 13 января 2005 года № 10-РЗ «Об образовании муниципальных образований, наделении соответствующим статусом и установлении их границ»
  5. ↑ 5,0 5,1 Оценка численности постоянного населения Республики Алтай по населённым пунктам за 2012-2016 годы. Дата обращения: кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016. Архивировано кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016 јыл.
  6. ↑ Численность и размещение населения. Итоги всероссийской переписи населения 2010 года по Республике Алтай. Том 1. Дата обращения: кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014. Архивировано кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014 јыл.
  7. ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2013 года по населённым пунктам Республики Алтай. Дата обращения: сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013. Архивировано сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013 јыл.
  8. ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года по муниципальным образованиям Республики Алтай
  9. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013. Архивировано кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013 јыл.
  10. ↑ Оценка численности постоянного населения по населённым пунктам за 2012-2014 годы. Дата обращения: кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014 јыл.
  11. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2015. Архивировано куран айдыҥ 6 кӱни, 2015 јыл.
  12. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (орус.) (31 јаан изӱ ай 2017). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017 јыл.
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 25 кӱни, 2018. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 26 кӱни, 2018 јыл.
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2019.
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (орус.). Дата обращения: ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020. Архивировано ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020 јыл.
  17. ↑ Закон Республики Алтай от 3 марта 1993 года N 9-6 «О языках народов, проживающих на территории Республики Алтай» (с изменениями на 27 ноября 2020 года)

Тайантылар[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Алган јери - "https://alt.wikipedia.org/w/index.php?title=Шоорноныҥ_јурт_јеезези&oldid=33924"