Эрмендӱ

Јурт
Эрмендӱ
орустап Дубровка
51°55′34″ с. ш. 85°50′20″ в. д.
Эл-тергее	Россия
Федерацияныҥ субъекты	Алтай Республика
Муниципал аймак	Майма
Јурт јеезе	Майманыҥ
Тӱӱкизи ле географиязы
Бийиги	255 м
Климады	орто-континентал
Ойдиҥ поязы	UTC+7:00
Эл-јонныҥ тоозы
Эл-јонныҥ тоозы	↗467 кижи (2016)
Ук-калыктар	орустар 90 %
Окылу тил	алтай, орус
Тоолорлу идентификаторлор
Телефонныҥ коды	+7 38841
Почтаныҥ индекси	649100
АТТК-ныҥ коды	84215830002
МТТК-ныҥ коды	84615430111
Эрмендӱ Москва Эрмендӱ (Алтай Республика) Улалу Эрмендӱ

Эрмендӱ (орустап Дубровка) јурт Россияда Алтай Республиканыҥ Майма аймагында Майманыҥ јурт јеезезине кирет.

Этимологиязы

Эрмендӱ орустап .

Физико-географиялык темдектери

Географиязы

Јурт Туулу Алтайдыҥ тӱндӱк-кӱнбадыш келтейинде, Кадынныҥ оҥ јарадында, Чуйдыҥ трагында турат. Јердиҥ бийиги талайдыҥ кемјӱзинеҥ (тӱштӱк аймактарга кӧрӧ) чик јок јабыс, кырлар да чала јабызк болуп, кайыр да болзо, баштары болчокзымак. Сол јанында кайыр кырлар, тӱндӱк келтейи агаштарла бӱркелген, јойгон, мӧш, чиби, тыт, кайыҥ, аспак, чиби ле беле, јодро ло тал агаш ӧзӧт. Талайдыҥ кемјӱзинеҥ 255 метрге бийик.

Климады

Климады орто-континентал. Тӱштӱк аймактарга кӧрӧ климат јымжак, кыш карлу болот, јер тыҥ тоҥбойт. Кейдиҥ ортојылдык температуразы +1,0 °С, изӱ кӱндердиҥ температуразыныҥ ӱстӱги бажы +36 °С, эҥ ле соок температураныҥ алтыгы учы −49 °С, јердиҥ ортојылдык температуразы +2 °С, јыл ичинде калганчы соок кӱн ле баштапкы соок кӱн 24.05/17.09, јыл ичинде соок јок кӱндердиҥ тоозы 116, јут-чыктыҥ кеми бир јылга 711 мм, салкынныҥ ортојылдык тӱргени 1,7, тыҥ салкынду кӱндердиҥ тоозы 9,1 (15 м/с тӱрген салкынду).

Аҥ-куштары

Тайгаларында јӱзӱн-јӱӱр аҥдар јӱрет: айу, бӧрӱ,тӱлкӱ, койон, јеекен, агас, албаа, јоонмойын, кӧрӱк, јараа, марал, аҥ, элик, булан, тооргы. Куштардаҥ кедери тарал, каргаа, ӱкӱ, кӱӱк, тейлеген, талеҥко, мӱркӱт, карчага, јелечи, мечиртке, чай, торлоо, бӧднӧ, кӱртӱк. Алтай Республиканыҥ кызыл бичигине кирген куштар: ала ылаачын, ӱкӱ, шоҥкор, боро ылаачын. Сууда балык кезем астаган да болзо, чараган, бел, чортон, ускуч, јылмай ла база кезик бӱдӱм балык бар.

Ӧзӱмдери

Айландыра ӧскӧн агаштардыҥ кӧп нургуны карагай, јойгон агаш. Суујакалай чиби, тал, каргана, кайыҥ агаштар ӧзӧт, бийиктей тытла кожо мӧш ӧзӧт. Тайга -тажы јиилектӱ, бороҥот, уйкӧс, тийиҥкат, кызылгат, тайабаш, калба, кӧжнӧ дӧ кӧп ӧзӧт.

Чыкту ла кӧлӧткӧлӧй јерде ӧлӧҥ бийик болуп ӧзӧт, комургай, кулузын, кылбыш, башка-башка чечектер: буланат, балузын, быркырууш, саргай, кандык, кӱӱктаман, кӱнкајы ла о.ӧ. «Алтай Республиканыҥ Кызыл бичигине» кирген ӧзӱмдер кӧп, олордыҥ тоозында: арчын, алтын тазыл, марал чечек, кызыл тазыл ла о.ӧ..

Јери ле јолдоры

Јуртта 14 ором: Кырда кош ором, Кадынныҥ кош оромы, Агашту кош ором, Јакалай кош ором, Сибирдиҥ, Трактыҥ, Тӧс, Чуйдыҥ, Школдыҥ, Меесте кош ором, Хутор деп кош ором, Чаҥкырлу-оошкы, Сафроновтыҥ, Садту.

Эрмендӱ јурттаҥ ала ӧскӧ јурттарга јетире
Администрациялык тӧс јер Майма	11 км
Аймактыҥ тӧс јери Майма	11 км
Республикан тӧс кала Улалу	9,5 км
Јаш-Тураныҥ темир јолыныҥ вокзалы	94 км
Тергеениҥ тӧс калазы Москва	3800 км
Чуйдыҥ трагы (Р-256) 449,7 км-деҥ	0 км

Тӱӱкизи

Јурт 1860 јылдарда тӧзӧлгӧн. Аймактыҥ кӧп јурттары Алтайский миссия келип, тургун алтайларды креске тӱжӱрип, кудайдыҥ православный јаҥына кийдирип, туралар, јолдор тудуп, серкпелер ачып, церковно-приходской школдор ачып, ӱредӱ берип турган ӧйдӧ тӧзӧлгӧн.

Совет ӧйдӧ бу јуртта хмель ӧскӱрер јаан ээлем болгон.

Эл-јон

Эл-јонныҥ тоозы
2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016
391	↘323	↗400	↗401	↗408	↗419	↗434	↗441	↗467

Ук-калыктары

Јуртта 2002 јылдыҥ тооалыжы аайынча 424 кижи болгон, олордыҥ 90 % орустар ла оноҥ до ӧскӧ укту улус болгон.

Инфраструктуразы

• орто ӱредӱлӱ школ;
• балдардыҥ сады;
• јурттыҥ клубы;
• библиотека;
• стадион;
• почта;
• магазин;
• турбаза.

Экономиказы

Јуртта јаан ээлем јок. Кажы ла биле таҥынаҥ ээлемдӱ. Мал азыраары. Маала салары. Туризм.

Кереестер

Ар-бӱткендик

• Бабырган байлу туу (39);
• Аржан суу (47).

Скобканыҥ ичинде кереестиҥ аҥылу темдек-тоозы кӧргӱзилген «Кереестердиҥ текши тоозы» деп бичикте.